ملاقات با نخست وزیر هلند آقای مارک روته در جریان کنگره سالانه حزب اتحاد احزاب لیبرال اتحادیه اروپا (آلده پارتی) در آمستردام. طی ملاقات ضمن معرفی خودو فرقه رجوی و نقض شدید حقوق بشر توسط این فرقه در آلبانی تشریح شد.
از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ تا امروز یازده دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار شده و ۷ نفر به عنوان رئیس جمهور انتخاب شدهاند.
ابولحسن بنی صدر و محمد علی رجایی، پیروز دو انتخابات اول در سالهای ۵۸ و ۶۰ روسای جمهوری بودند که دوره ریاست آنها ناتمام ماند.
سال ۱۳۶۰ تنها سالی است که شاهد دو انتخابات ریاست جمهوری (دورههای دوم و سوم) بود که علت آن کشته شدن دومین رئیس جمهور ایران، محمد علی رجایی کمتر از یک ماه پس از به قدرت رسیدن بود.
- بازندههای همیشگی انتخابات ریاست جمهوری ایران
- قالیباف؛ قمار بر سر همه یا هیچ
- حبیب الله عسگر اولادی؛ بازاری سیاستمدار
روسای جمهوری ایران بعد از انقلاب | |
---|---|
ابولحسن بنی صدر | یک دوره (ناتمام) |
محمد علی رجایی | یک دوره (ناتمام) |
آیتالله علی خامنهای | ۲ دوره |
اکبر هاشمی رفسنجانی | ۲ دوره |
محمد خاتمی | ۲ دوره |
محمود احمدی نژاد | ۲ دوره |
حسن روحانی | یک دوره |
آیتالله علی خامنهای، اکبر هاشمی رفسنجانی، محمد خاتمی و محمود احمدینژاد هر کدام دو دوره رئیس جمهوری ایران بودهاند.
از میان اینها علی خامنهای و محمد خاتمی در تمام دورههای حضور خود پیروز بودهاند.
شورای نگهبان صلاحیت دو رئیس جمهور پیشین؛ اکبر هاشمی رفسنجانی و محمود احمدینژاد را برای دورههای بعدی رد کرده است.
آمار وزارت کشور درباره دورههای مختلف انتخابات ایران چه میگوید؟
مشارکت مردمی
نگاهی به انتخابات گذشته نشان میدهد که مشارکت مردمی در دوره دهم این انتخابات در سال ۱۳۸۸ از بقیه دورهها بیشتر بوده است.
محمود احمدینژاد، در این انتخابات جنجالی که اعتراضهای گستردهای را به همراه داشت برای بار دوم به قدرت رسید.
وزارت کشور تعداد شرکت کنندگان در این انتخابات را نزدیک به ۳۹ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر و درصد مشارکت مردمی را بیش از ۸۴ درصد واجدین شرایط اعلام کرد.
در ۳۸ سال گذشته، دوره ششم که با پیروزی اکبر هاشمی رفسنجانی برای دومین بار متوالی همراه بود، دارای کمترین مشارکت مردمی بود.
در این انتخابات کمی بیش از ۵۰ درصد واجدین شرایط به پای صندوقهای رای رفتند.
ثبت نام و تائید صلاحیت
بررسی آمارهای وزارت کشور ایران نشان میدهد تعداد ثبت نام کنندگان برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری ایران با فراز و نشیبهای زیادی همراه بوده است.
در اولین دوره انتخابات در سال پنجاه و هشت ۱۲۴ نامزد شرکت کردند که بعد از اعلام انصراف و استعفای بعضی از نامزدها، ۹۶ نامزد در روز انتخابات با هم رقابت کردند.
در آن زمان هنوز شورای نگهبان تشکیل نشده بود.
بعد از دوره اول، تعداد داوطلبان نامزدی برای چندین دوره انتخابات کاهش یافت و تا دوره پنجم زیر صد نفر باقی ماند.
انتخابات پیش رو (دوازدهم) با ۱۶۳۶ نفر و انتخابات سوم (۱۳۶۰) با ۴۶ نفر به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تعداد داوطلبان نامزدی بوده است.
دوره دوازدهم انتخابات در سال ۱۳۹۶ با ۹۹.۶ % بیشترین رد صلاحیتهای تاریخ انتخابات ریاست جمهوری ایران را به خود اختصاص داده است.
درصد آرای رئیس جمهور منتخب
با گذشت نزدیک به ۴ دهه از اولین انتخابات ریاست جمهوری ایران، اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس پیشین مجمع تشخیص مصلحت نظام و آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران دارای بالاترین درصد آرای نامزد پیروز نسبت به کل آرا هستند.
آقای هاشمی رفسنجانی در انتخابات سال ۱۳۶۸ توانست ۹۴،۵۱ درصد آرای منتخب را از آن خود کند و در این لیست نفر اول است.
درصد آرای رئیس جمهور منتخب در ایران
۹۴/۵
اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۳۶۸
- ۹۴/۴ علی خامنهای ۱۳۶۰
- ۷۸ ابوالحسن بنی صدر ۱۳۵۸
- ۶۹ محمد خاتمی ۱۳۷۶
- ۵۱ حسن روحانی ۱۳۹۲
پس از او با اختلاف بسیار کمی، رهبر کنونی ایران قرار دارد که درسومین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال شصت ۹۴٫۴۱ درصد آرای نامزد پیروز در مقایسه با کل آرا را از آن خود کند.
بنابر اعلام وزارت کشور، کمترین سهم آرای منتخب در تاریخ انتخابات ریاست جمهوری ایران ( یک مرحلهای) متعلق به حسن روحانی است.
آقای روحانی در آخرین انتخابات (۱۳۹۲) بیش از ۱۸ میلیون و ۶۰۰ هزار رای کسب کرد که سهم او از کل آرا ۵۰٫۷۱ درصد بود.
چهرههای به نام
از سی و هشت سال پیش که برای اولین بار انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار شد، چهره سیاسی این کشور دچار تغییرات زیادی شده و در مقاطع مختلف رویکرد حاکمیت به افرادی که زمانی خود در حلقه قدرت بودهاند تغییر کرده است.
- اولین ناکام بزرگ: مسعود رجوی، رهبر سازمان مجاهدین خلق مشهورترین چهره و از معدود داوطلبانی بود که برای نامزدی در اولین انتخابات ریاست جمهوری ایران ناکام ماند. هر چند در آن زمان شورای نگهبان شکل نگرفته بود، آقای رجوی به دلیل “رای ندادن به قانون اساسی” و در نتیجه “عدم الزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی” با فشار آیتالله خمینی، رهبر وقت، اجازه ورود به رقابتهای انتخابات را نیافت.
- رئیس جمهور “تبعیدی“: ابولحسن بنیصدر، اولین رئیس جمهور بعد از انقلاب اکنون در “تبعید” است. آقای بنیصدر که حدود ۷۸ درصد آرای منتخب را در سال ۱۳۵۸۸ به دست آورده بود دو سال بعد از به قدرت رسیدن توسط مجلس از مقام خود عزل شد و به فرانسه گریخت.
- نامزدی که اعدام شد: صادق قطبزاده، وزیر امور خارجه وقت و مدیر رادیو تلویزیون ملی ایران که در اولین دوره انتخابات نامزد شده بود در سال ۶۱۱ به اتهام “توطئه علیه حکومت” اعدام شد.
- نامزدی که به قتل رسید: داریوش فروهر در ماجرای “قتلهای زنجیرهای” در پاییز سال ۷۷ به قتل رسید.
- رئیس جمهوری که ترور شد: محمد علی رجایی، دومین رئیس جمهور ایران ۲۸ روز پس از به قدرت رسیدن در انفجارساختمان نخست وزیری کشته شد.
- روسای دولتی که تائید صلاحیت نشدند: شورای نگهبان عملا در دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۶۰۰ به عنوان نهاد اصلی تعیین کننده صلاحیت داوطلبان نامزدی در انتخابات خود را مطرح کرد. مهدی بازرگان، اولین نخست وزیر ایران پس از انقلاب و نماینده وقت مجلس، از مشهورترین داوطلبان نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری (دوره چهارم) بود که شورای نگهبان صلاحیت او را رد کرد. شورای نگهبان همچنین صلاحیت اکبر هاشمی رفسنجانی و محمود احمدی نژاد که هر کدام ۸ سال رئیس جمهور ایران بودهاند را برای شرکت در انتخابات بعدی تائید نکرد.
- نامزدهای محصور: در پی انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۸ که به پیروزی محمود احمدینژاد برای دومین بار متوالی منجر شد، مهدی کروبی، رئیس پیشین مجلس ایران و میرحسین موسوی، نخست وزیر دوران جنگ به نتیجه این انتخابات اعتراض کردند و آن را “مخدوش” دانستند. بر اساس اعلام وزارت کشور آرای مهدی کروبی کمتر از آرای باطله بود. این دو نامزد هنوز در حصر خانگی هستند.
- بیشترین تعداد حضور در انتخابات: اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد باقر قالیباف با سه بار حضور در جمع نامزدهای راهیافته به رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری ایران در این زمینه رکورددار هستند. حضور آقای رفسنجانی در انتخابات ۱۳۶۸ و ۱۳۷۲ به رئیس جمهوری ختم شد. در دوره نهم این انتخابات در سال ۱۳۸۰ هم او نامزد بود اما دور دوم این انتخابات را به رقیب خود، محمود احمدینژاد واگذار کرد.
- در انتخابات پیش رو (۱۳۹۶) محمد باقر قالیباف با سه بار شرکت در جمع نامزدهای نهایی انتخابات ریاست جمهوری، تعداد حضور بیشتری در مقایسه با سایر رقبای خود دارد.