کارزار همه‌جانبه مافیای تروریسم و موافقان توافق با ایران

تفاهم هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ همچنان یکی از مهمترین موضوعات در رسانه‌های  جهان است. مخالفان و موافقان این تفاهم هر کدام زوایایی از این تفاهم و پیامدهای آن را تجزیه‌و تحلیل می‌کنند.

جان کری وزیر خارجه آمریکا و داماد ایرانیش بهروز

واشینگتن‌ پست در مطلبی به قلم دان بالز، مواضع باراک اوباما، هیلاری کلینتون و جان کری را در مورد نحوه مواجهه با ایران بررسی کرده است.

این نویسنده وضعیت پس از تفاهم را با روزهای مناظرات اوباما و کلینتون در سال ۲۰۰۷ برای انتخابات ریاست جمهوری مقایسه کرده است؛ در آن مناظره اوباما گفت بود حاضر است با همتای ایرانی خود بدون پیش‌شرط گفت‌وگو کند. پس از آن بود که هیلاری کلینتون گفت اوباما در این مورد «ساده‌انگار» است و او حاضر نیست در این سطح با مقام‌های ایرانی دیدار کند.

نویسنده واشینگتن پست می‌افزاید اوباما اما در آن اوج حملاتی که بر سر این موضع به او شد، عقب نکشید تا از این موج عبور کند و از آن هنگام تاکنون به سیاست فشار و تعامل با ایران برای بازداشتن این کشور از دست یافتن به سلاح اتمی علی‌رغم مخالفت‌ها و انتقادات ادامه داده است.

این روزنامه می‌افزاید در دوره‌ای که کلینتون وزیر خارجه بود، تحریم‌های اقتصادی علیه ایران وضع شد اما در عین حال او از مذاکره با ایرانی‌ها حمایت می‌کرد و متوسل به دیپلماسی پنهان شد که در نهایت به گفت‌وگوهای مستقیم دو کشور انجامید.

اما انگیزه جان کری، وزیر خارجه برای رسیدن به توافق با ایران، به اعتقاد نویسنده، به عزم دیرینه وی برای تغییر جریان امور در خاورمیانه برمی‌گردد؛ یکی از بزرگترین سرخوردگی‌های جان کری پس از شکست از جورج بوش در سال ۲۰۰۴ این بود که بخت خود برای برقراری صلح میان فلسطینی‌ها و اسرائیل را از دست داد؛ جان کری با رسیدن به مقام وزیر خارجه روی جریان صلح تمرکز کرد اما نه تنها به جایی نرسید بلکه رابطه با تل‌آویو هم به پایین‌ترین سطح در طول مناسبات دو کشور رسیده است.

نویسنده این روزنامه آمریکایی معتقد است که چه بسا میراث جان کری در قامت وزیر خارجه تاحدی به توافق نهایی با ایران گره خورده باشد.

نویسنده می‌افزاید کلینتون چاره‌ای ندارد که در مسیر تفاهم با ایران در اردوی کری و اوباما بماند تا این قمار دیپلماتیک به نتیجه برسد؛ اما کارزار انتخاباتی کلینتون همه به رویدادهای آینده و واکنش‌های او بستگی خواهد داشت.

مایکل کرولی در  وبسایت پولیتیکو نوشته است برخی در کاخ سفید تردید دارند که توافق اتمی با ایران، رفتار تهران نسبت با واشینگتن را تغییر دهد.

به نوشته پولیتیکو، برخی از ناظران مسائل ایران معتقدند که ممکن است رهبر ایران تلاش کند تندورها را راضی نگه دارد و بیش از پیش و از طرق دیگر مخالفت خود را با آمریکا به نمایش بگذارد.

نویسنده این مقاله با اشاره به نگرانی کشورهایی چون عربستان و اسرائیل، تاکید کرده این کشورها از این واهمه دارند که اوباما در فکر یک تغییر راهبردی و تبدیل ایران از یک دشمن آمریکا به یک شریک منطقه‌ای باشد.

مایکل کرولی در ادامه به دو دیدگاه رقیب اشاره کرده که یکی می‌گوید لغو تحریم‌ها دست ایران را برای حمایت از «تروریسم» و جنگ‌های نیابتی باز می‌کند و دیدگاه دیگر که احتمال می‌دهد توافق اتمی می‌تواند نیروهای معتدل در ایران را قوی‌تر کند.

پولیتیکو به نقل از منابع خود نوشته است که میان مقام‌های بلندپایه کاخ سفید در مورد اینکه پس از توافق نهایی باید انتظار چه چیزی را داشته باشند اختلاف وجود دارد.

فرید زکریا در واشینگتن پست توافق اتمی با ایران را بهترین گزینه موجود توصیف کرده و طرفداران جنگ و تحریم را به چالش کشیده است.

به عقیده وی دو گزینه واقعی وجود دارد: یکی اینکه فرض کنیم کنگره توافق را رد کند و تحریم‌ها دوباره برقرار شوند.

فرید زکریا می‌گوید معمول این است که نظام تحریم‌ها با گذشت زمان کم‌رنگ‌تر خواهد شد؛ اگر دیگر کشورها ببینند که ایران پیشنهاد قابل قبولی داده بود اما آمریکا از پذیرفتن آن خودداری کند، بعید است که از تحریم‌های سفت و سخت علیه ایران حمایت کنند.

این نویسنده مردم ایران را کشوری سربلند و ملی‌گرا توصیف کرده که دربرابر چالش‌ها سرخم نکرده است که به اعتقاد او جنگ ایران و عراق نمونه آن بود.

آنطور که فرید زکریا پیش‌بینی می‌کند اگر آمریکا توافق را قبول نکند و تحریم‌ها ادامه یابند بعید است ایران از برنامه اتمی خود دست بردارد و در این صورت گزینه دوم که حمله نظامی است پیش‌ می‌آید.

از آنجا که تاسیسات هسته‌ای در عمق خاک ایران پراکنده است، به اعتقاد زکریا، صدها  پرواز برای نابودی پدافند هوایی و تاسیسات هسته‌ای نیاز است که برخی از آنها در مناطق مسکونی هستند؛ اما نتیجه چه خواهد بود، مردم از حکومت حمایت می‌کنند و ایران هم از طرق مختلف و به وسیله متحدانش در افغانستان، عراق، لبنان و جاهای دیگر تلافی می‌کند. همچنین ائتلاف جهانی علیه ایران از هم می‌پاشد و روسیه و چین و بسیاری دیگر از کشورها حمله را محکوم می‌کنند؛ از سوی دیگر پس از این حمله به عقیده فرید زکریا ایران احتمالا بی‌درنگ و با سرعت این بار نه برنامه اتمی بلکه ساخت بمب اتم را برای قدرت بازدارندگی کلید خواهد زد.

عربستان حامی شماره یک تروریسم از نوع داعش و رجوی

روزنامه هاآرتص چاپ اسرائیل در تحلیلی به قلم پیتر بینارت، این تفاهم‌ را زمینه‌ساز پایان جنگ سرد میان‌ آمریکا و ایران دانسته است. کاهش وابستگی آمریکا به عربستان سعودی از جمله مزایای این تفاهم است؛ کشوری که به گفته نویسنده ۱۵ نفر از ۱۹ هواپیماربایان حملات ۱۱ سپتامبر تبعه‌اش بودند؛ بسیاری از آمریکایی‌ها دریافته‌اند که چه مخاطراتی می‌تواند از سوی عربستان متوجه آنها باشد. به اعتقاد این تحلیلگر یکی از اهداف ناگفته حمله به عراق، داشتن یک متحد نفتی بزرگ و باثبات در برابر آینده نامشخص «آل سعود» بود.

هاآرتص می‌افزاید آنچه را که جورج بوش با توسل به حمله نظامی نتوانست به آن دست یابد، باراک اوباما چه بسا از طریق دیپلماتیک به آن برسد.

به اعتقاد این تحلیلگر بخش اعظم نگرانی سعودی‌ها از توافق هسته‌ای به این برمی‌گردد که ریاض می‌داند به موازات بهبود مناسبات ایران و آمریکا، نفوذ‌ آنها بر واشینگتن کمتر می‌شود.

این روزنامه می‌افزاید در بلند مدت چه‌بسا ایران نشان دهد که متحد مطمئن‌تری از عربستان سعودی است؛ چراکه ایرانی‌ها تحصیل‌کرده‌تر و بیشتر از همسایگانشان طرفدار آمریکا هستند و به نوعی سابقه دموکراسی نیز برخوردارند.

تروور تیم یادداشت‌نویس گاردین، نوشته است بسیاری از تفاهم ایران و گروه ۱+۵ خرسندند چراکه می‌تواند جلوی یک جنگ دیگر آمریکا در خاورمیانه را بگیرد؛ اما به نوشته او چهره‌های برجسته محافظه‌کاران در کنگره‌، نئوکان‌ها و نامزدهای جمهوری‌خواهان بی‌درنگ این تفاهم را تقبیح کردند؛ برای نمونه سناتور مارک کیرک گفت که حتی چمبرلین از هیلتر توافق بهتری گرفت.

وی با اشاره با مخالفت‌های بنیامین نتانیاهو با توافق هسته‌ای، نوشته است که دشوار بتوان حرف‌های نخست‌وزیر اسرائیل را جدی گرفت چرا که او بیش از ۲۰ سال است که می‌گوید ایران به ساخت بمب نزدیک شده است و حتی دستگاه‌های اطلاعاتی خودش هم با او هم‌عقیده نیستند.

یادداشت‌نویس گاردین می‌افزاید اغلب در کل بحث‌های مربوط به ایران، این نکته مورد غفلت واقع می‌شود که ۱۶ سازمان اطلاعاتی آمریکا در سال ۲۰۰۷ به این نتیجه رسیدند که ایران برنامه هسته‌ای نظامی خود را در سال ۲۰۰۳ رها کرده است؛ گزارش‌هایی مشابه در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۲ هم از سازمان‌های اطلاعاتی به رسانه‌ها درز کرد که حاکی از آن بود این دستگاه‌ها  معتقد نیستند که ایران فعالانه به دنبال ساخت بمب اتم است.

نویسنده گاردین می‌گوید با وجود این کسانی مانند سناتور رابرت منندز مرتب به «برنامه هسته‌ای نظامی و پنهانی» ایران اشاره می‌کند یا یا سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل، جان بولتون، علیه توافق در توییتر کارزار راه می‌اندازد چراکه به نوشته او موضع او همواره بمباران ایران بوده است.

روزنامه وال‌استریت جورنال در مطلبی به قلم کرول لی، به رویارویی جمهوری‌‌‌خواهان و باراک اوباما، پرداخته است. نویسنده تاکید می‌کند که مخالفت جمهوری‌خواهان با تفاهم و توافق نهایی هسته‌ای با ایران بخشی از برنامه وسیع‌تر  رویارویی جمهوری‌خواهان با باراک اوباما است.

یادداشت‌نویس وال‌استریت جورنال به نقل از رابرت آینهورن یکی از مقام‌های دولت اوباما که پیشتر در مذاکرات با ایران حضور داشته، می‌نویسد که توافق با ایران تنها مربوط سیاست خارجی اوباما نیست بلکه ریاست جمهوری اوباما نیز در این نبرد بزرگ با جمهوری‌خواهان به آن گره خورده است.

نویسنده یادآور می‌شود که باب کورکر رئیس کمته روابط خارجی سنا، روز یکشنبه تکرار کرد که که کنگره باید نفش بزرگتری در بازنگری توافق نهایی با ایران داشته باشد.

در همین حال رهبران جمهوری‌خواه سنا قصد دارند در  روز ۱۴ آوریل به طرح پیشنهادی باب کورکر رای بدهند؛ طرحی که جلوی دولت اوباما را برای لغو تحریم‌ها به مدت ۶۰ روز می‌گیرد و این وقفه به کنگره این فرصت را می‌دهد که توافق نهایی با ایران را بازنگری کند و احتمالا درمورد آن رای‌گیری شود؛ کاخ سفید تهدید کرده این این طرح را وتو می‌کند.

کورکر روز یکشنبه گفت حامیان این طرح او به عدد ۶۷ نزدیک می‌شوند که به گفته او می‌تواند طرح را وتو ناپذیر کند.