شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را به تصویب رساند که توافق اتمی هفته گذشته میان ایران و گروه کشورهای ۱+۵ را مورد تأیید قرار می‌دهد و تحریم‌ها اعمال شده در قطعنامه‌های پیشین سازمان ملل علیه ایران را رفع می‌کند.

هر پانزده عضو شورای امنیت به این قطعنامه رأی مثبت دادند. (چکیده بیانیه ایران در مورد این قطعنامه رااینجا بخوانید)

قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت تمام کشورهای عضو سازمان ملل را به اجرای “برنامه جامع اقدام مشترک” یا متن توافق هسته ای ایران با گروه ۱+۵ موظف می کند.

بر اساس این قطعنامه، هنگامی که ایران به تعهدات خود عمل کند، تمام قطعنامه های قبلی شورای امنیت در مورد برنامه اتمی ایران لغو می شود، اما محدودیت هایی از جمله در مورد خرید و فروش تسلیحات برای چند سال برای ایران باقی می ماند.

در این قطعنامه پیش بینی شده که اگر یکی از کشورهای طرف توافق تخلفی را گزارش کند و کمیته پیش بینی شده در توافق بروز چنین تخلفی را تأیید کند، تداوم لغو قطعنامه های پیشین باید در شورای امنیت به رأی گذاشته شود.

معنای این حرف این است که مخالفت هر یک از کشورهای صاحب حق وتو با تداوم لغو قطعنامه های پیشین، باعث باز گشتن تمام تحریم های پیشین شورای امنیت می شود و مثلا روسیه یا چین نمی توانند از برقراری دوباره تحریم ها جلوگیری کنند.

یکی از بندهای بیانیه ضمیمه این قطعنامه که به فعالیت های موشکی ایران مربوط می شود با مخالفت شدید فرمانده سپاه پاسداران ایران و بعضی نمایندگان مجلس این کشور روبرو شده است.

در این بند از ایران خواسته می شود که تا هشت سال دیگر “از هر فعالیت مرتبط با موشک های بالستیکی که با قابلیت حمل سلاح اتمی طراحی شده اند، از جمله پرتاب موشک هایی که با استفاده از تکنولوژی موشک های بالستیک ساخته شده اند” خودداری کند.

بیانیه ایران

سفیر ایران در سازمان ملل تصویب قطعنامه را “تحولی مهم و چرخشی بنیادی” در روند بررسی برنامه هسته‌ای ایران در ده سال گذشته خوانددولت ایران پس از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در بیانیه ای اعلام کرد: “توانمندی های نظامی ایران از جمله موشک های بالستیک، منحصرا برای دفاع مشروع هستند. این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاح های هسته ای طراحی نشده اند و بنابراین، خارج از حیطه یا صلاحیت قطعنامه شورای امنیت و پیوست های آن می باشند”.

در این بیانیه همچنین آمده است که ایران فعالیت‌های خود را “منطبق بر پروتکل الحاقی اظهار خواهد نمود. در این چارچوب و از آنجا که هرگز هیچ گونه فعالیت هسته ای در هیچ یک از تاسیسات نظامی وجود نداشته و نخواهد داشت، جمهوری اسلامی ایران اطمینان دارد چنین تاسیساتی موضوع درخواست بازرسی نخواهند بود”.

سرلشکر محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران ایران ساعتی پیش از تصویب قطعنامه در شورای امنیت گفته بود که بعضی موارد مندرج در آن، به ویژه موارد مربوط به توانمندی تسلیحاتی ایران “در تناقض با خطوط قرمز مهم جمهوری اسلامی ایران” است و تأکید کرده بود که چنین قطعنامه ای “هیچ‌گاه مورد پذیرش ما نخواهد بود”.

هشدار ایران درباره تحریم هسته‌ای یا غیر هسته‌ای

بخشی از بیانیه دولت ایران: در صورتی که آثار لغو تحریم‌ های شورای امنیت سازمان ملل متحد، یا تحریم ها یا اقدامات محدودیت ساز مرتبط با هسته ای اتحادیه اروپایی و ایالات متحده به وسیله تداوم اعمال یا تحمیل تحریم های جدید با ماهیت و گستره‏ی همسان یا مشابه تحریم هایی که قبل از روز اجرا برقرار بودند، مخدوش گردد،جمهوری اسلامی ایران اختیار خواهد داشت تعهدات خود وفق برجام را مورد تجدید نظر قرار دهد؛ فارغ از اینکه چنین تحریم های جدیدی بنا به دلایل مرتبط هسته ای یا دیگر دلایل وضع شوند، مگر این که مسائل در طی یک دوره زمانی کوتاه و معقول اصلاح گردند.

غلامعلی خوشرو، سفیر ایران در سازمان ملل در سخنانی بعد از تصویب قطعنامه در شواری امنیت گفت “در پی این تحول عمده در منطقه، ما فراخوان خود را خطاب به همسایگان و دوستان‌مان در منطقه خلیج فارس و کل منطقه تجدید می‌کنیم که ایران آماده تعامل با همه آن‌ها بر مبنای احترام متقابل، اصول حسن هم‌جواری و برادری است… اکنون زمان آن فرا رسیده که همکاری علیه خطیرتری چالش‌های مشترک را که افراط‌گرایی در راس آن‌ها قرار دارد، شروع کنیم.”

‘حق تحفظ’

در کنگره آمریکا نمایندگان جمهوریخواه و تعدادی از نمایندگان دموکرات از دولت آمریکا انتقاد کرده اند که پذیرفته این قطعنامه پیش از پایان گرفتن فرصت ۶۰ روزه کنگره برای بررسی توافق اتمی با ایران، به تصویب شورای امنیت برسد.

لینزی گراهام، سناتور جمهوریخواه با صدور بیانیه ای اعلام کرد که کنگره آمریکا به تصمیم شورای امنیت سازمان ملل متعهد نیست و مستقلا توافق اتمی با ایران را بررسی خواهد کرد.

۱۴ نماینده مجلس ایران هم در نامه ای به رئیس جمهور و رئیس مجلس این کشور نوشته اند: “از آنجا که متن جمع‌بندی وین که به «برجام» موسوم شده و مبنای قطعنامه شورای امنیت است، هنوز در داخل کشور به تائید و تصویب نرسیده، در صورت طی مراحل قانونی نیز حق هرگونه تحفظ و شرط در خصوص این قطعنامه برای جمهوری اسلامی ایران محفوظ خواهد بود”.

این نامه را غلامعلی حداد عادل، علیرضا زاکانی، احمد توکلی، علیرضا مرندی، غلامرضا مصباحی مقدم، حسینعلی شهریاری، محمد اسماعیل کوثری، علی اصغر زارعی، حسین نجابت، الیاس نادران، محمد دهقان، محمد آشتیانی، محمد حسین فرهنگی و مسعود میرکاظمی امضا کرده اند.